’n Omstrede en uiters nadelige Wysigingswetsontwerp op Outeursreg word binnekort in die Nasionale Vergadering ter tafel gelê vir debat en goedkeuring. Dit is die tweede lesing van die Wetsontwerp wat oorspronklik in Mei 2017 voorgestel is om die Wet op Outeursreg van 1978 te wysig. Die doel daarmee was onder meer om die Wet by te werk om voorsiening te maak vir die digitale era en om beter beskerming aan kunstenaars en skrywers te bied.

Die huidige Wetsontwerp voor die Parlementêre Portefeuljekomitee van Handel en Nywerheid het ’n bedenklike proses gevolg en is swak geformuleer en nie gegrond op duidelike beleid nie. Volgens bedryfs- en regskenners sal dit nie in die praktyk toegepas kan word nie en is verskeie klousules strydig met internasionale verdrae waartoe Suid-Afrika hom verbind het.

Die Wetsontwerp maak voorsiening daarvoor dat kopieregwerke sonder toestemming en dus sonder vergoeding aan die kopiereghouers – skrywers, illustreerders en uitgewers – gebruik word. Dit kan inderdaad die grootskaalse gebruik van kopieregmateriaal moontlik maak, in so ’n mate dat boeke in sekere omstandighede in die geheel vir “opvoedkundige doeleindes” gekopieer kan word. As sodanig bedreig dit die regte en voortbestaan van skrywers en uitgewers – veral van opvoedkundige werke.

PricewaterhouseCoopers (PwC) het in opdrag van die Uitgewersvereniging van Suid-Afrika (PASA) ’n impakstudie gedoen (om te kompenseer vir die Departement Handel en Nywerheid se versuim in dié verband), wat aangetoon het dat die uitgewersbedryf ongeveer R2.1 miljard (of 33%) per jaar sal verloor in omset. Dit is uit hierdie verkope van boeke wat skrywers hulle brood verdien, want hulle tantième is ’n persentasie hiervan.

Die Wetsontwerp word afgejaag, en geldige besware en kundige advies word geïgnoreer. Ons glo dat dit strydig is met internasionale verdrae wat deur Suid-Afrika onderteken is, en ook met die Handves van Menseregte in die Suid-Afrikaanse Grondwet.

’n Aantal organisasies, waaronder PEN Afrikaans, PEN South Africa, Vereniging vir Akademiese en Niefiksieskrywers van Suid-Afrika (ANFASA) en ander, staan saam in voortgesette protes deur middel van ’n petisie wat deur LitNet gefasiliteer word. Hier is die skakel na die petisie: https://www.litnet.co.za/south-african-authors-protest-against-copyright-amendment-bill/  

Skrywers en uitgewers is saam in hierdie verknorsing want die een oorleef nie sonder die ander nie. Onderteken die petisie gerus in jou persoonlike hoedanigheid. Ek het dit reeds gedoen in sowel my persoonlike (met my eie besonderhede) as my professionele hoedanigheid (namens NB-Uitgewers).